Her kültür yolu bir iz bırakır

Bir kentte adım adım yol yürüdüğünüzde, bir halkın yüzyıllar içinde şekillendirdiği belleği, emeği, sofrasını, sanatını tanırsınız. Ve bazen bu iz, o şehrin ruhuyla büsbütün örtüşür. Tıpkı Samsun’da olduğu gibi… Sanat, kültür ve gastronomi aynı masada Kurtuluş Mücadelesi’nin ilk meşalesinin yakıldığı şehir, şimdi de çok katmanlı bir tanıtımın parlayan yıldızı. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hayata geçirilen Türkiye Kültür Yolu Festivali’nin dördüncü durağı olan Samsun, 21-29 Haziran tarihleri arasında tam dokuz gün boyunca sanatı, kültürü ve gastronomiyi aynı masada buluşturdu. Festival boyunca 40 noktada 400’den fazla etkinlik gerçekleşti. Her şehir, önce mutfağıyla konuşur Bu festivalin bir diğer ayağı da gastronomiydi. Benim de konuşmacı olduğum Samsun’da düzenlenen Türkiye’de İş Dünyası Dergisi’nin özel zirvesinde “Kültür Yolu Festivallerinin Gastronomi Ekonomisine Katkısı” masaya yatırıldı. Panelde gazeteci Celal Toprak’ın “Samsun pidesi pizza ile yarışmalı” sözü, aslında bu şehrin hak ettiği tanıtımı henüz yeterince alamadığını ama içinde büyük bir potansiyel barındırdığını gözler önüne serdi. Tarihi kimliğiyle, gölleri, yaylaları ve mutfak zenginlikleriyle Samsun, Karadeniz’in bir kültür ve gastronomi başkenti olabilir. Samsun, gastronomi defterine bir hikâye yazıyor. Bu hikâye, Anadolu’nun sesini dünyaya taşıyacak bir köprüye dönüşebilir. Her şehir bir masal anlatır, Samsun ise bu festivalle kendi masalını yeniden yazmaya hazırlanıyor. Ben de her Kültür Yolu Festivalinde olduğu gibi, bu kez Samsun’un belirlenen 12 lezzet noktasını gezdim. Her bir durakta, kentin belleğinden damlayan tatlara kulak verdim. Bazen taş fırınlardan yükselen Samsun pidesi ve simit kokusunda, bazen tiritin ağırbaşlı sadeliğinde, bazen de Karadeniz’in yerel lezzetini taşıyan sofralarında… Samsun yöresel lezzet noktaları Kolaylık olsun diye her bir lezzet noktasının öne çıkan yerel ürünü ve yetkilisi belirtilmiştir. Lezzetli Döner Aydın Usta, İlkadım Samsun Döneri Muhammed Fırat Samsun Kültür Yolu’nun seçkin lezzet duraklarından biri olan Aydın Usta Lezzetli Döner, 1988’den bu yana döneri, odun ateşi ve tereyağıyla buluşturarak eşsiz bir tat sunuyor. Kıymasız, yaprak etten hazırlanan döneriyle fark oluşturan Aydın Usta, müşteri memnuniyetini ön planda tutan anlayışıyla Samsun halkının gönlünde yer edinmiş durumda. Kültür Yolu Festivali’nde yer almak, bu ustalığın taçlandığı anlardan sadece biri. Muskat Atölye, Atakum Pastırmalı galdirik otu kavurması, asma yaprağı pidesi Merve Akkuş Samsun Kültür Yolu’nun dikkat çeken lezzet duraklarından biri olan Muskat Atölye, genç şef Merve Akkuş’un tutkusuyla hayat buluyor. Grafik tasarımdan mutfağa uzanan yolculuğunda aşçılığı seçen Akkuş, Samsun’un yerel ürünlerini özgün tariflerle buluşturuyor. İlhamını Anadolu’nun lezzetlerinden alan Muskat Atölye, kadın gücü ve yenilikçi mutfak vizyonuyla Samsun gastronomisine yepyeni bir soluk getiriyor. Nezahat Şahin Bafra Nokul ve Lokumevi, Atakum Yakakent Mantısı, Herse Nezahat Şahin Samsun Kültür Yolu’nun lezzet duraklarından biri olan Nezahat Şahin Bafra Nokul ve Lokum Evi, yöresel tatların ve el emeğinin buluşma noktasıdır. 30 yıllık eğitimcilik sonrası girişimciliğe adım atan Nezahat Şahin, Bafra nokulu ve manda kaymaklı lokumunu zembil içinde sunarak geleneksel lezzetleri yaşatıyor. Katkısız, el yapımı ürünleriyle hem kadın istihdamını destekliyor hem de Bafra kültürünü dünyaya tanıtıyor. Niyazi Kesim Restoran, İlkadım Otlu Pide Niyazi Kesim Samsun Kültür Yolu’nun öne çıkan lezzet duraklarından Niyazi Kesim Restoran, Bafra pidesini Türkiye’ye sevdiren öncü adreslerden biri. Bafra’da kurulan restoran, bugün İstanbul’dan İzmir’e uzanan şubeleri ve modern üretim tesisiyle geleneksel lezzeti taş fırından sofralara taşıyor. Müşteri memnuniyetini temel ilke edinen Niyazi Kesim, hijyenik üretimi ve soğuk zincir sistemiyle kaliteyi her lokmada garanti ediyor. İkizler Tandır, İlkadım Kelle Paça Çorbası, Çarşamba Keşkeği Ümeyir Koç Samsun Kültür Yolu’nun köklü lezzet duraklarından İkizler Tandır, 1962’den bu yana üç kuşaktır lezzeti yaşatan bir aile işletmesi... Miktat Koç’un kurduğu bu esnaf lokantası, sinirsiz yaprak döneri, kuyuda pişen kuzu tandırı ve Karadeniz kuzularından hazırlanan sulu yemekleriyle tanınıyor. Kaliteli et, lezzetli yemek ve güler yüzlü hizmet anlayışıyla İkizler Tandır, Samsun’un vazgeçilmez tat adreslerinden biri olarak öne çıkıyor. İstiklal Simit Fırını, İlkadım Samsun Simidi İbrahim Duzak Samsun Kültür Yolu’nun özgün lezzet duraklarından İstiklal Simit Fırını, kentin simge tatlarından Samsun simidini yaşatıyor. Kurucusu İbrahim Duzak’ın ustalığıyla şekillenen bu özel simit, az maya, kısa mayalanma süresi ve bol susamla hazırlanıyor. 2017’de coğrafi işaretle tescillenen Samsun simidi, sadece lezzetiyle değil, çay ve sohbetin en güzel eşlikçisi oluşuyla da hafızalara kazınıyor. Bafra Pidesi Koray Çatan Restoran, Atakum Bafra Pidesi Koray Çatan Samsun Kültür Yolu’nun özel duraklarından Bafra Pidesi Koray Çatan Restoran, “Kendi etimiz, kendi lezzetimiz” anlayışıyla geleneksel Bafra pidesini yaşatıyor. Koray Çatan’ın öncülüğünde, kendi çiftliklerinde yetişen hayvanlardan elde edilen etle hazırlanan pideler, ince hamuru, doğal tereyağı ve odun ateşiyle fark oluşturuyor. 2014’ten bu yana kalite, güven ve lezzeti bir arada sunan işletme, coğrafi işaretli bu mirası geleceğe taşıyor. Tuncay Usta, Atakum Sütlaç Turgut Bıçakçı Samsun Kültür Yolu’nun tatlıya açılan kapılarından biri Tuncay Usta Atakum Sütlacı, kıvamı, sabrı ve sadeliğiyle damakta iz bırakan bir lezzet öyküsü... Bu ustalığın arkasında, her kazanda çocukluk anılarını pişiren Turgut ve Tuncay Bıçakçı kardeşlerin özenli bakışı var. Süt, pirinç ve ateşle başlayan bu sade yolculuk, Karadeniz’in bereketli ellerinde zarif bir tatlıya dönüşür; her kaşıkta bir masal anlatır. Canik Girişimci Kadın Kooperatifi Restoran, Canik Mantı Çorbası, Kırçan Yoğurtlusu Rukiye Kaynar Samsun Kültür Yolu’nun emekle yoğrulan lezzet duraklarından S.S. Canik Girişimci Kadın Kooperatifi, Rukiye Kaynar öncülüğünde kurulan ve kadın emeğini sofralara taşıyan güçlü bir girişim... 29 ortakla başlayan bu yolculuk, bugün 9 kadının azmiyle sürüyor. Yöresel mantı çorbası ve kırçan yoğurtlusuyla Kültür Yolu’nda yer alan kooperatif, hem ev ekonomisine katkı sağlıyor hem de Samsun’un lezzet mirasını yaşatıyor. Oğuz Ustam Güveç Lokantası, İlkadım Karalahana Sarması Oğuzhan Yaşar Samsun Kültür Yolu’nun genç ve iddialı lezzet duraklarından Güveç Lokantası Oğuz Ustam, 2022 MasterChef yarışmacısı Oğuzcan Yaşar’ın tutkusu ve emeğiyle hayat buldu. İlkadım’da, Trabzon karatoprak güveçlerinde saatlerce pişen 18 çeşit yemekle damaklara iz bırakan bu mekânda öncelik, maddi değil manevi doyum. Oğuz Usta’nın ateşle yoğrulan hayali, Samsun’un lezzet haritasında kalıcı bir imzaya dönüştü. Milka Pastanesi, İlkadım Cevizli Acıbadem, Samsun Dondurması Erol Atar Samsun Kültür Yolu’nun tatlı duraklarından Milka Pastanesi, 1961’den bu yana şehrin hafızasına lezzet katan köklü bir adres. Nesilden nesile aktarılan tariflerle büyüyen bu tatlı yolculukta, pastalardan kurabiyelere uzanan geniş ürün yelpazesi, gelenekle yeniliği harmanlıyor. Milka, sıcak atmosferi ve her lokmada hissedilen özeniyle yalnızca bir pastane değil, Samsun’un tatlı bir hatırası olarak gönüllerde yer ediyor. Gülhan Restoran, Atakum Güveçte Nebiyan Fasulyesi, Turşu Kavurması Ali Bey Samsun Kültür Yolu’nun köklü lezzet duraklarından Gülhan Restoran, 1993’te küçük bir kafeterya olarak başlayan serüvenini bugün 500 kişilik dev bir yeme içme merkezine dönüştürmüş bir lezzet markası... Samsun pidesinden Türk mutfağına uzanan zengin menüsü, kış bahçesi ve sıcak atmosferiyle gelenekten ödün vermeyen Gülhan, sadece bir restoran değil, şehrin damak hafızasında yer etmiş bir yaşam alanı...